Nöbetçi Eczaneler
Ruken KADIOĞLU-Muhammet BAYRAM/ANKARA, – ANKARA’da Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğrencileri Ali Efe Karagül, Murat Hatunoğlu ve Anıl Yaşartürk, cerrahi operasyonlara ‘artırılmış gerçeklik’ (gerçek görüntülerin bilgisayarla işlenmesi sonucunda interaktif bir hale getirilmesi) desteği sunan proje geliştirdi.
Başkent Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğrencileri Ali Efe Karagül, Murat Hatunoğlu ve Anıl Yaşartürk, Doç. Dr. Emre Sümer danışmanlığında geliştirdikleri ‘ARVİON’ projesiyle cerrahi operasyonlara ‘artırılmış gerçeklik’ desteği sunarak, tıp alanında yeniliğe imza attı. TÜBİTAK desteği ile geliştirilen proje, ameliyat sırasında cerrahlara artırılmış gerçeklik tabanlı rehberlik sağlayarak, operasyonların daha güvenli, hızlı ve etkin şekilde gerçekleştirilmesini hedefliyor. Sistem, aynı zamanda telekonsültasyon (doktorların bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak birbirleriyle bilgi paylaşımında bulunması) özelliğiyle uzaktan uzman doktorların da sürece dahil olmasına imkan tanıyor.
‘CERRAHLARA REHBERLİK SAĞLAMAYI AMÇALIYORUZ’
Öğrencilerden Anıl Yaşartürk, geliştirdikleri ‘ARVİON’ projesiyle cerrahi operasyonlara uygun maliyetli artırılmış gerçeklik (AR) desteği sunmayı amaçladıklarını belirterek, “Doktor danışmanlarımız, bu alanda çok pahalı çözümler olduğunu, ancak uygun fiyatlı sistemlerin bulunmadığını söyledi. Biz de bu noktadan hareket ederek, cerrahlara hem operasyon sırasında artırılmış gerçeklik tabanlı rehberlik sağlayan, hem de telekonsültasyon özelliğiyle uzaktan uzman desteği sunan bir sistem geliştirdik. Projemizi geliştirirken uygun fiyatlı bir cerrahi navigasyon sistemi sunmak ve bu sunum sırasında telekonsültasyon ile, uzaktan başka bir cerrahın operasyon sırasında bize destek vermesini, bir fikirde bulunmasını diğer projelerden farklı olan en önemli yönümüz olarak öne çıkardık. Cerrahın operasyonu gerçekleştirmesinde herhangi bir sıkıntıya sebep olmamak en büyük önceliklerimizden biriydi. Projemiz esnasında gerçek dünya görüntülerinin üzerine kendi işlediğimiz segmentasyon görüntülerini entegre ediyoruz. Bu sayede cerrahlara nasıl bir yol izlemeleri gerektiğine dair rehberlik sağlamayı amaçlıyoruz” diye konuştu.
‘PROJE 3 AŞAMADAN OLUŞUYOR’
Projenin 3 aşamadan oluştuğunu söyleyen Yaşartürk, “İlk aşamada bilgisayarlı tomografi görüntülerini cerrahımız operasyondan önce planlama uygulamamıza yüklüyor. Bu planlama uygulamamızda, örnek verelim böbrek ameliyatında, böbrek ya da böbreklerin vücuttan açık ameliyat yöntemi ile çıkarılması işleminde böbrek üzerindeki kistleri bölümlere ayırıyoruz. Cerrah bu işlem için nereden girebilir, neler yapması gerekir planlamasını gerçekleştiriyor. Ardından bu aşamadan sonra arttırılmış gerçeklik gözlüğü üzerine biz bu verilerimizi gönderiyoruz. Bu sayede cerrahlara nasıl bir yol izlemeleri gerektiğine dair rehberlik sağlamayı amaçlıyoruz. İkinci aşamada, bu planlama verilerini artırılmış gerçeklik gözlüğüne aktarıyoruz. Operasyon sırasında hastanın üzerine yerleştirdiğimiz özel maddeler sayesinde, segmente ettiğimiz görüntüleri hastanın vücudu üzerine birebir yansıtıyoruz. Yani hastanın o anki anatomik konumları ile bizim hazırladığımız segmentasyon görüntüleri gerçek dünya üzerinde eşleşiyor. Üçüncü aşamada ise telekonsültasyon devreye giriyor. Eğer cerrah bir meslektaşından yardım almak ya da fikir danışmak isterse, dünyanın neresinde olursa olsun diğer cerrah aynı anda birebir aynı görüntüyü görebiliyor. Bu şekilde ikinci bir görüş alma imkanı doğuyor, yardım isteyebiliyor, fikir alışverişinde bulunabiliyor” diye konuştu.
Anıl Yaşartürk, “Cerrahi navigasyonlar tıbbi literatürde var ama bu şekilde bir eklenti ile katkı sunulan bir uygulama yok. Uygulamayı yaparken de halka açık veri seti bulmak ve bu veri seti üzerine çalışmak konusunda zorlandık. Projemiz ile TÜBİTAK’a da katılım başarısı gösterdik” dedi.
