BUDAPEŞTE – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan’da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Gayriresmi Zirvesi’ne katıldı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban tarafından karşılanan Erdoğan, zirvedeki konuşmasında Türk dünyasının stratejik önemine, dayanışmaya ve güncel küresel meselelere ilişkin çarpıcı mesajlar verdi.
Doğu ile Batı’yı Buluşturan Stratejik Bağlantı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, TDT’nin ilk kez gözlemci bir ülkede zirve yapmasının Macaristan’a verilen önemin göstergesi olduğunu belirtti. Türk devletlerinin tarihin ve medeniyetin kesişim noktasında, Doğu’nun bilgeliği ile Batı’nın dinamizmini birleştiren köklü bir mirasın taşıyıcısı olduğunu vurguladı.
Türk Dünyası İçin Önemli Günler İlan Edildi
Erdoğan, 21 Mart’ın TDT Nevruz Anma ve Kutlama Günü olarak ilan edilmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Ayrıca, Semerkant’ta düzenlenecek UNESCO 43. Genel Konferansı’nda 15 Aralık Günü’nün Dünya Türk Dili Günü olarak ilan edilmesinin çok anlamlı olacağını ifade etti.
Orta Koridor’a Tam Destek ve Kıbrıs Mesajı
Konuşmasında Orta Koridor’un stratejik önemine dikkat çeken Erdoğan, bu güzergahın başarısı için teşkilat bünyesinde işbirliğine büyük önem verdiklerini ve üye devletlerin desteğini beklediklerini söyledi.
Özellikle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) vurgusu yapan Erdoğan, “Aile meclisimizin, Türk dünyasının ayrılmaz parçası olan Kıbrıs Türk halkıyla dayanışmayı artırmasının önemini vurgulamak istiyorum. Türk dünyasının doğru bildiği yoldan şaşmadan, gönülden bağlı olduğu Kıbrıs Türkleri’nin hak, özgürlük ve adalet mücadelesine çok daha fazla omuz vermesini bekliyoruz. KKTC’nin bulunmadığı bir Türk dünyası aile fotoğrafının her zaman eksik kalacağını düşünüyoruz” dedi. KKTC’nin Türk Akademisi’ne gözlemci üyeliğinin önemli bir adım olduğunu belirten Erdoğan, yakın gelecekte KKTC’nin teşkilata tam üye olarak kabul edilmesini umut ettiğini dile getirdi.
Azerbaycan-Ermenistan Barışı ve Bölgesel İstikrar
Can Azerbaycan’ın Ermenistan ile barış anlaşması üzerinde mutabık kalmasından memnuniyet duyduklarını belirten Erdoğan, kalıcı barışın Türk dünyası için birçok fırsat getireceğini söyledi. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in bölgeye barışı getirecek lider olarak tarihe geçeceğinden emin olduğunu ifade etti.
Erdoğan, Rusya-Ukrayna savaşında kapsamlı ateşkese ve adil bir barışa ulaşılması yönünde her iki ülkeyle yoğun temaslarını sürdüreceklerini de ekledi.
“Gazze’de Halk Cehennemi Yaşıyor”
Küresel meselelere de değinen Erdoğan, Gazze’deki insani felakete dikkat çekerek, “Modern zamanların en şiddetli insani felaketinin yaşandığı Gazze’de ise sivil halk adeta cehennemi yaşıyor. BM, şayet yardım ulaşmazsa 14 bin bebeğin ölebileceğine dair vahim bir uyarıda bulundu” dedi. Türk dünyası olarak ateşkesin tesisi, insani yardımların kesintisiz sevkiyatı, Gazze’nin yeniden imarı ile adil ve kalıcı bir barış sürecinin başlatılması yönündeki çabalara katkıların önemli olduğunu vurguladı. Bölgesel istikrar arayışları çerçevesinde İsrail’in yayılmacılığına karşı durulması ve Filistin’in yanı sıra Lübnan ve Suriye’nin toprak bütünlüğünün desteklenmesi gerektiğini belirtti.
Nobel Ödüllü Sancar’a “Ali Şir Nevai Uluslararası Ödülü”
Zirve konuşmalarının ardından Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. Aziz Sancar’a, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov tarafından “Ali Şir Nevai Uluslararası Ödülü” takdim edildi. Törende Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Orban da hazır bulundu.
Orban ile Görüşmede AB Mesajı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Budapeşte’de Karmelit Manastırı’nda Macaristan Başbakanı Orban ile ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan, Türkiye’nin AB üyelik sürecinin canlandırılmasının Avrupa’nın da yararına olduğunu, Türkiye’nin AB’ye güvenlik başta olmak üzere birçok alanda katkılar sağlayabileceğini ifade etti.
Macaristan Başbakanı Orban ise TDT ile işbirliğinin ülkesi için stratejik önem kazandığını belirterek, “Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ederim. Başarılı barış misyonu ve arabuluculuğu için tebriklerimi sunuyorum. Sayın Başkan, üç yıl sonra yeniden Türkiye topraklarında doğrudan Rusya-Ukrayna görüşmeleri yapılması sizin başarınızdır” dedi.
Zirve Bildirisinde KKTC’ye Güçlü Destek
Zirve bildirisine, TDT içi bütünlüğü ve Türk Devletleri arasındaki birlik, beraberlik ve dayanışmayı vurgulayan ve KKTC’ye güçlü destek beyan eden yazımlar ve Türkiye açısından önem ve öncelik taşıyan maddeler eklendi. Bu çerçevede bildiride; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin, diğer gözlemcilerle (Macaristan ve Türkmenistan) birlikte Türk Dünyası’nın ayrılmaz parçası olduğu ve TDT’nin çalışmalarına yaptığı katkılar memnuniyetle karşılandığı ifadelerine yer verildi. Bildiride ayrıca, Türk Dünyası’nın Kıbrıs Türkleri’nin özden gelen eşit haklarının güvence altına alınması konusunda dayanışma ifade edildi ve Kıbrıs sorununun Ada’daki mevcut gerçekliklere dayalı olarak, karşılıklı kabul edilebilir ve uygulanabilir bir çözüme ulaşması ihtiyacı vurgulandı.