15 EYLÜL

1656 – Köprülü Mehmed Paşa sadrazamlığı kabul etti.

Valide Sultan, Köprülü Mehmed Paşa ile görüşerek onu sadrazam yapmak istediğini bildirdi. O sırada 78 yaşında olan Köprülü Mehmed Paşa, kendisine geniş yetkiler ve kendisine hile kuranların sözlerine itibar edilmeyeceğine söz verilmesi üzerine 15 Eylül 1656’da sadrazamlığı kabul etti.

1821 – Kosta Rika İspanya’dan ayrıldı.

1821 – Guatemala bağımsızlığını ilan etti.

İspanyol kâşif Pedro de Alvarado 1524 yılında Meksika’dan yola çıkarak El Salvador adını verdiği yere geldiğinde, burada yerliler yaşıyordu. İspanya, El Salvador ile birlikte etrafındaki birçok ülkeyi 300 sene boyunca işgal etti. 1821 yılına kadar Guatemala’ya bağlı bir eyalet olan ülke, buradaki İspanyol yönetiminin sona ermesinden sonra 1823 yılında Orta Amerika Federasyonu içerisinde bulunan bir ülke oldu. Federasyonun 1840’ta dağılmasından sonra 30 Ocak 1841’de bağımsızlığını ilân etti.

1890 – İngiliz yazar ve polisiye edebiyatın en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilen Agatha Christie İngiltere’nin Devon, Torquay şehrinde dünyaya geldi. (ö. 12 Ocak 1976) Guinness Dünya Rekorları, Christie’yi tüm zamanların en çok satan kurgu yazarı olarak listeliyor ve şimdiye kadar romanları iki milyardan fazla satmıştır.

1910 – II. Meşrutiyet döneminde İstanbul’da kurulan siyasal parti ve Türkler tarafından kurulan ilk sosyalist parti özelliğini taşıyan Osmanlı Sosyalist Fırkası 15 Eylül 1910 tarihinde kuruldu.

1914 – Türk Edebiyatının usta kalemlerinden, Mehmet Raşit Öğütçü veya kullandığı adıyla Orhan Kemal 15 Eylül 1914’de Adana’da bugün doğdu. (ö. 1970)

1916 – Somme Muharebesi: Savaşta ilk tank, İngiliz birlikleri tarafından, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransa’nın Somme yöresinde kullanıldı.

1917 – Başbakan Aleksandr Kerenski, Rusya’da cumhuriyet ilan etti.

1918 – Nuri Paşa ve Mürsel Bakü komutasındaki Osmanlı, Azeri, ve Dağıstan birliklerinden oluşan Kafkas İslam Ordusu, Bakü Muharebesi sonucunda Bakü’yü Rus ve Ermeni işgalinden kurtararak şehirde Osmanlı bayrağını dalgalandırdı.

1923 – Türkiye’de ilk yüzme yarışı, Galatasaray Kulübünce İstanbul-Büyükada’da düzenlendi.

1927 – Eskişehir’de yöresel bir banka olarak Eskişehir Bankası (Esbank) kuruldu.

1928 – İskoç bakteriyolog Alexander Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok edebilen küfü bularak, penicillium notatum adını verdi.

1929 – Türk hukukçu ve siyasetçi, aynı zamanda 1961 Anayasası’nın imza sahiplerinden biri olarak isim yapan siyaset adamı Mümtaz Soysal, Zonguldak ilinde bugün doğdu.

1929 – Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’nin ilk sergisi Ankara’da açıldı.

1944 – II. Dünya Savaşı sırasında, Büyük Britanya savaşının en önemli gününde Kraliyet Hava Kuvvetleri 185 Alman uçağını düşürdüler.

1947 – Ege Denizi’nde bulunan On iki ada (İstanbulya, Hereke, Kilimli, Kerpe, Çoban, Kos, Leros, İncirli, Patmos, Rodos, Sömbeki, İlyaki) ve Konum olarak Akdeniz’de yer almakla birlikte On iki Ada grubuna bağlı olan Meis adası 1947 Paris Antlaşması ile İtalyanlar tarafından Yunanistan’a verildi.

1949 – Seçimleri kazanan Konrad Adenauer, Batı Almanya’nın ilk şansölyesi oldu.

1954 – Ermeni asıllı Türkiye Ermenisi gazeteci ve Agos gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, Malatya’da dünyaya geldi. (ö. 19 Ocak 2007)

1955 – Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki kararname yürürlüğe girdi.

1961 – Yassıada Mahkemesi, kapatılan DP’nin 15 üyesi hakkında ölüm, 32 üyesi hakkında müebbet hapis cezası verildiğini açıkladı.

1963 – Ahmed Bin Bella, Cezayir’in ilk devlet başkanı oldu.

1966 – Maratoncu İsmail Akçay Balkan Şampiyonu, Hüseyin Aktaş ikincisi oldu.

1973 – Türk halk müziği sanatçısı ve sunucusu Songül Karlı, bugün doğdu.

1975 – Beyrut’ta Hristiyan ve Müslümanlar arasında iç savaş başladı.

1980 – 12 Eylül Askeri darbesini izleyen günlerde, grev ve lokavtlar kaldırıldı; işçiler işbaşı yaptı, belediye başkanları görevlerinden alınmaya başladı, yerlerine çoğunlukla subaylar atandı, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) ve Hak-İş’in bankalardaki paraları bloke edildi, sendika yöneticileri ile iş yeri temsilcileri teslim olmaya başladı.

1982 – İsrail, Beyrut’u işgal etti.

2002 – Manisa Etnografya ve Arkeoloji Müzesi soyuldu. Soygunda, Helenistik döneme ait Marsyas ve Roma dönemine ait Eros heykelleri çalındı.

2008 – İlk Uluslararası Demokrasi Günü münasebetiyle IPU (Parlamentolar Arası Birlik), Cenevre’deki Parlamentolar Meclisi’nde özel bir etkinlik düzenledi. Ulusal parlamentolar, parlamentonun demokrasinin temel taşı olarak oynadığı rolü vurgulamak için o gün demokrasiyle ilgili kendi etkinliklerini düzenlemeye davet edildiler.

2012 – Alex de Souza’nın 3 m’lik heykeli, Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadı güzergahında Yoğurtçu Parkı’nın karşısındaki alana dikildi.

2019 – İngiltere’nin başkenti Londra’da düzenlenen Dünya Paralimpik Yüzme Şampiyonası’nda kadınlar 50 metre sırt üstünde yarışan 16 yaşındaki Sümeyye Boyacı, dünya ikincisi oldu.

2021 – Apple’ın iPhone Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Kaiann Drance, iPhone 13 serisiyle birlikte yeni AirPods Pro 3 ve 7. nesil Apple Watch’ı tanıttı.

2023 – CHP Grup Başkanı Özgür Özel, genel başkanlığa adaylığını canlı yayında açıkladı.

2023 – Müzisyen ve NTV Meteoroloji Yüksek Mühendisi Gökhan Abur, 80 yaşında hayatını kaybetti. Abur, yaklaşık 2 yıldır kanser tedavisi görüyordu. (d. 1943)